De oppositie: 'influencers hebben te veel invloed'

Het begon allemaal zo onschuldig, maar de invloed van influencers gaat nu veel te ver, vindt lifestylejournalist Agnes Hofman (38). “Inkijkje in je leven? Dit is scripted reality!

Scripted reality

“Lieve influencers. Ik volg jullie al jaren vol bewondering. Jullie begonnen ooit met een blog of Instagram- account en zijn nu succesvolle zakenvrouwen. Jullie deelden je favoriete hotspots, recepten, beautyproducten en reisbestemmingen met een snel groeiende groep volgers. Jullie werden de beste vriendinnen-op-afstand van jonge meiden die op het punt staan hun vleugels uit te slaan. Hoe fijn dat jullie ze kunnen inspireren op het gebied van beauty, lifestyle, food en fashion. Meestal ging dat goed. Tot Rens haar bijna 300.000 volgers adviseerde om drie weken lang twee keer per dag klei te drinken, want: ‘supergezond’. Een echte voedingsdeskundige greep gelukkig publiekelijk in, want het drinken van klei is zeer schadelijk voor de gezondheid. Ja, dat was even awkward!”

Klei-gate

“Klei-gate zette me voor het eerst aan het denken over de werkelijke invloed van influencers. De hype begon zo onschuldig: nagellakje hier, op camera een bananenbrood bakken daar. Alle bloggers en vloggers riepen dat geld verdienen absoluut niet hun motivatie was, want: ‘hobby’ en ‘andere meiden helpen’ en zo. Fastforward naarvijf jaar later: influencerschap is een fulltimebaan geworden, een industrie waar veel mensen financieel van afhankelijk zijn. Is dat erg? Nee. Ieder pubermeisje kan zich herkennen in een eigen idool. Mijn probleem is de manier waaróp het gaat. Want jullie geven als influencers geen kijkje meer in je leven. Dit is scripted reality waar de gemiddelde Kardashian nog wat van kan leren. ‘Met de mooiste’, zegt influencer A over haar foto met influencer B. En nee, dat is tegenwoordig geen selfie meer. Fotografen worden geboekt, props gekocht, belichting klaargezet en zo zitten jullie gezusterlijk aan de rand van een Amsterdamse gracht pizza te eten. De pizza is echt, maar het eten ervan overduidelijk niet. Waarom omschrijven influencers elkaar als ‘mooi’, ‘mooierd’ en ‘mooiste’? Wij roemden vroeger elkaars humor, intelligentie en quirky persoonlijkheid. Misschien omdat we juist niet de mooiste waren, dat kan. Maar dat verklaart nog niet waarom er pizza wordt gegeten aan de rand van de weg, met grote bossen verse bloemen ernaast. Sinds wanneer is Amsterdam pastelroze gekleurd? En waar komen al die kleine lampjes vandaan?”

Exclusieve designermerken

"Ik tik op de foto en zie allemaal exclusieve designmerken. Ah, sponsored content. ‘Jij bent de doelgroep niet’, zegt een veel jongere collega. Klopt: ik geef mijn geld inderdaad niet uit aan een tas van tweeduizend euro. Maar doet de zeventienjarige doelgroep,die deze lifestyle ambieert, dat dan wel? Een rondje Facebook zegt van niet. Er zijn grote groepen waarin jonge vrouwen op zoek zijn naar de beste fake designer bags, (bijna) niet van echt te onderscheiden. Ze willen de tassen van Claire (Claartje Rose), de wenkbrauwen van Mascha (Beautygloss), de outfits van Noor (Queen of Jetlags) en de haren van Negin (Negin Mirsalehi). Alles om ook maar ‘mooi’ te zijn. Maar hoe echt is deze schoonheid? Iedere personal trainer kan bij #fitgirls zien of deze #bodygoals bereikt zijn door hard sporten of liposuctie. Iedere chirurg kan zien of de neus origineel is of bijgeschaafd. Prima; ik heb ook een wishlist met ingrepen. Maar in tegenstelling tot de gemiddelde influencerella ben ik daar wel eerlijk over. Gelukkig ben ik zakelijk gezien ook niet afhankelijk van mijn imago.”

Mooi en rijk

“Vol verbazing kijk ik op Instagram naar een bijna geëmotioneerde Noor, die dolblij is dat haar dochtertje Olivia (2) voor het eerst mee mag naar Plaza Athénée in Parijs, een van de duurste hotels in Europa. We moeten niet alleen mooi zijn, maar blijkbaar ook rijk om ons deze lifestyle te kunnen veroorloven. Wij dan hè, want zij krijgt de hotelkamer gewoon gesponsord en dus gratis. Grote kans dat ze een vergoeding krijgt voor het promoten van die luxe hut. Claartje Rose gaat nog zakelijker te werk: die verkoopt de spullen die ze gratis heeft gekregen. Even casual op Insta Stories zwaaien met een nieuwe camera ter waarde van 800 euro die ze ergens in een laatje vond: ‘Geen idee dat ik deze nog had’, met natuurlijk een mailadres erbij, om direct zaken te doen. Ook haar gesponsorde tassen, telefoon en accessoires krijgen zo nieuwe eigenaars. De doelgroep wil het hebben. Daarom beginnen influencers ook massaal een eigen label. Liefst sieraden, soms kleding of een beautyproduct. Zo kunnen de fans een stukje van die lifestyle kopen. Uit steeds meer onderzoek (yep, wetenschappelijk, dames, geen poll op Insta Stories) blijkt dat gefilterde levens een negatieve impact hebben op de mentale gezondheid van jongeren van 16 tot 24 jaar. Angst en zelfs depressies komen steeds vaker voor bij jullie doelgroep, omdat ze zich dagelijks spiegelen aan een leven dat voor hen onhaalbaar is.”

Insta Husband

“Dus de vraag is: wie zijn jullie echt? Is het altijd zo romantisch met jullie vriendjes of zijn zij trouwe Insta Husbands die zich publiekelijk ‘Foef’ laten noemen? Hoe zien jullie eruit zonder make-up, filters en belichting – dus ook zonder concealer en wenkbrauwgel? Het leven van een influencer lijkt alleen te bestaan uit ‘lookjes’, flatlays van glittercupcakes en vegan cheeseburgers op marmeren tafels. Of is dat alweer passé? Áls we al drama zien, zijn het geregisseerde tranen. Of ijdel verdriet: ‘Ik heb zo veel werk, ik kan het niet aan!’ Lees: ik ben zo geweldig en succesvol, poor me.

En wie zijn jullie echte vrienden? Het lijkt wel of de belangrijkste voorwaarde van #friendshipgoals minimaal 200.000 volgers betreft. En eh, hoe zijn jullie daar precies aan gekomen? Is die groei organisch gegaan of zitten jullie samen in engagement pods waarbij influencers snel op elkaars foto reageren (of dit laten doen door een assistent of stagiair) om het bereik van die foto te vergroten? Over grote namen gaan geruchten rond dat ze niet alleen in Parijs, New York en Milaan shoppen, maar ook op volgerskopen.nl. Wat voor invloed heb je dan werkelijk? En is al het succes dat je hebt dan terecht?”

Bron: Grazia, Tekst: Agnes Hofman, Beeld: Jason Lloyd