Pas op voor de nep-celeb!

Dat mensen zich online voordoen als celebrities, is niets nieuws. Maar hun trucjes worden steeds gewiekster. En daar lijden de fans onder.

Impostor

Stel, je reageert op een post van je favoriete acteur op Instagram. Opeens krijg je een DM van zijn ‘privéaccount’ – hij bedankt je voor je lieve woorden. En jullie raken aan de praat. Misschien klinkt het direct te mooi om waar te zijn. Maar voor veel fans is het geloofwaardig genoeg. Zij vallen ten prooi aan een ‘impostor’. En die gaan tegenwoordig een stuk verder dan wat geflirt alleen.

Naaktfoto's

De Amerikaanse ‘Mary’ (een schuilnaam) kletste een jaar lang op Facebook met Bruce Springsteen. Het gesprek werd flirterig. Bruce vertelde haar dat hij ging scheiden van zijn vrouw. En dat ze al zijn bankrekeningen had geblokkeerd. Of Mary hem iTunes giftcards wilde sturen. “In totaal stuurde ik hem meer dan elfduizend dollar”, vertelde ze aan CBS News. Bruce is 460 miljoen dollar waard, maar Mary was er blind voor.

Ze is absoluut niet de enige. In 2017 werd een 42-jarige Australiër opgepakt nadat hij met zijn nep-account van Justin Bieber negenhonderd (!) minderjarige meisjes vroeg om naaktfoto’s. Countryzanger Kip Moore wordt na concerten regelmatig staande gehouden door boze vrouwen die hij heeft ‘ge-ghost’. “Ze geven me hun scheidingspapieren, zo van: kijk, ik ben bij ’m weg, deelde hij met The New York Times.

Die krant deed vorig jaar onderzoek naar socialmedia-impostors en wat blijkt: er zijn zeker 9000 nep-accounts voor de tien populairste celebs, onder wie Justin Bieber, Beyoncé en Taylor Swift. Selena Gomez alleen al heeft er 1400. Zelfs Mr. Facebook Mark Zuckerberg heeft te maken met neppers.

Bedriegers

Mensen kunnen dergelijke profielen wel rapporteren, maar het is dweilen met de kraan open. Iedereen met een mailadres kan een account aanmaken. Sterren als Oprah Winfrey, Robert Downey Jr, Kelly Clarkson en Chris Pratt hebben hun fans meer dan eens gewaarschuwd voor neppers met kwaad in de zin. “Iemand gebruikt mijn naam en avatar op social media om geld af te troggelen”, sprak Oprah.

Kendall Jenner en Katy Perry klaagden dat bedriegers zich voordoen als hen om zo meer volgers te generen. De vaak jonge fans kijken nauwelijks naar het echtheidssymbooltje, en sowieso is die verificatiecheck niet meer heilig. Het blauwe vinkje dat op Twitter al in 2009 zijn intrede deed en op Insta in 2014, wordt tegenwoordig heel goed nagemaakt. Heeft een account dat vinkje niet, dan proberen mensen de fans wel wijs te maken dat dit een privé-account is, waar een acteur ongestoord op kan grammen. Neppers gaan zelfs zo ver, dat ze foto’s stelen van de accounts van vrienden of familieleden van de sterren, zodat hun accounts ‘echter’ lijken.

Donaties

De gevolgen zijn steeds groter. Nep-accounts worden nog steeds gebruikt om naaktfoto’s los te peuteren bij goedgelovige fans, en vaak wordt ook ingezet op keiharde cash, zoals Oprah al meldde. Er wordt gevraagd om donaties voor goede doelen of om een betaling voor een meet and greet. “Soms zelfs om geld voor de volgende film van een acteur”, stelt socialmedia- manager LaQuishe Wright tegen de website Refinery29. Zij werkt onder andere voor Channing Tatum en Zac Efron. Ingrijpen blijft lastig. Facebook, Twitter en Insta hebben het wel geprobeerd.

Waarschijnlijk herinnert iedereen zich de plotse volgersdaling van 2018 nog wel. Toen werden miljoenen accounts verwijderd. Een paar weken later schatte Facebook echter dat er nog steeds naar schatting 80 miljoen nepaccounts in omloop zijn, ook van nietcelebs. Dat is 4 procent van het totale aantal accounts. In totaal zijn er al zo’n 600 miljoen account gewist. Maar ze poppen gewoon weer in een andere vorm op. Bij de Federal Trade Commission staan ‘impostor scams’ inmiddels op nummer één qua fraudeproblemen. De FBI houdt zich er ook al jaren mee bezig. Zonder al te veel succes, aldus LaQuishe. “Het zijn er simpelweg te veel.”

Tekst: Claudia Witteveen Beeld: BSR