Een lesje gapen

Jasperina schrijft: Vandaag heb ik al zo'n 50 keer gegaapt, als het niet vaker is. Vooral heimelijk achter mijn hand, n...

Jasperina schrijft:

Vandaag heb ik al zo’n 50 keer gegaapt, als het niet vaker is. Vooral heimelijk achter mijn hand, notitieblokje of kopje (extra sterke) koffie. Gewoon niet genoeg geslapen, maar het zou zomaar eens de verkeerde indruk kunnen wekken…

Op Wikipedia lees ik:

Gapen wordt gezien als teken van vermoeidheid of verveling, en wordt daarom in gezelschap afgekeurd. Tevens wordt het onsmakelijk gevonden. Daarom houdt men bij het gapen de hand voor de mond of probeert men een geeuw te onderdrukken. Zelfs een onderdrukte gaap of een gaap met de hand voor de mond wordt echter niet of nauwelijks geaccepteerd. Nadrukkelijk een geeuw met hand voor de mond imiteren is zelfs een gebaar dat verveling uitdrukt.

En dat is nog niet alles!

Een geeuw die zich eenmaal heeft aangekondigd, is slechts met enige moeite, en niet volledig te onderdrukken. Er vindt een inspiratiebeweging plaats; de mond gaat wijd open door een reflectoir aanspannen van bepaalde spieren; de buizen van Eustachius openen zich waardoor de druk in het middenoor gelijk wordt aan de omgevingsdruk; bij een volledig ontwikkelde geeuw worden ook de ogen gesloten, de armen geheven en de rug en de armen naar achteren gestrekt.

Gapen kan behoorlijk aanstekelijk zijn. Zien gapen, of erover lezen, doet een aanzienlijk deel (ongeveer de helft) van de mensen onbedwingbaar gapen. Deze gevoeligheid ontwikkelt zich pas na het eerste levensjaar. Ook bij chimpansees is aangetoond dat het zien gapen van een andere chimpansee een gaapprikkel is.De mens is zeker niet de enige soort die gaapt: mensapen, katten en honden en vele andere zoogdieren en vogels gapen ook. Of dit op grond van dezelfde mechanismen plaatsvindt is onbekend.

Hoewel iedereen dit gewone verschijnsel kent en mensen gemiddeld 10 tot 15 maal per dag gapen, is er maar heel weinig met zekerheid over bekend. Er bestaan vele hypothesen over het doel of de functie van gapen.

* Het zou meer optreden bij een laag zuurstofgehalte in het bloed of een verhoogd koolzuurgehalte (experimenteel is aangetoond, door het laten ademen van lucht met verschillende zuurstofdrukken en koolzuurgehaltes, dat deze beide hypothesen niet juist zijn);
* het zou de druk in de oren gelijkmaken aan de omgevingsdruk;
het zou een sociale functie hebben waardoor het groepsdier mens in een groep verkerend tegelijk naar bed gaat, en vele andere. Mensen gapen echter de hele dag, hoewel inderdaad vaker ’s ochtends en ’s avonds.
* Een andere theorie die de laatste tijd steun vindt, beweert dat gapen juist een nonverbale uiting is van ontspanning binnen een groep. Ergo, de gaper voelt zich op zijn/haar gemak bij zijn/haar gezelschap;
* Gapen heeft ook een zekere erotische lading, claimt Wolter Seuntjens, een wetenschappelijk onderzoeker die in november 2004 in Amsterdam aan de VU op het onderwerp promoveerde.
* Een geeuw is een langdurige diepe inademing, hierdoor heerst er langere tijd een onderdruk in de borstkas. De functie van een geeuw zou dus kunnen zijn dat er dan veel bloed terug kan stromen in het hart. Dit is nodig omdat het bloed met zeer geringe druk teruggaat naar het hart en zich ophoopt in de grote bloedsomloop.

Geweldig toch! En dat is nog niet alles. Weleens gehoord van chasmology? Dat is dus gaapkunde, ook omschreven op Wikipedia en daar lees ik:

In de Europese middeleeuwen was de gaap een taboe omdat de geest, net als bij de nies, gemakkelijk zou kunnen ontsnappen. In gezelschap gold en geldt een gaap nog altijd als onbeleefd. In de Hindoeistische cultuur is gapen tijdens een religieuze plechtigheid een ernstig vergrijp.

In het dierenrijk komt de gaap vooral bij de groepsdieren, met uitzondering van de giraffe, voor[6]. Bij katachtigen zien we gapen zowel bij de solitaire als bij de in groepen levende katten. Waar de hond ogenblikkelijk met zijn meester mee gaat gapen is de gedomesticeerde kat niet door voorbeelden aan het gapen te krijgen.

Geen moment gegaapt toen ik dit aan het lezen was op Wikipedia. Ben jij inmiddels wel aan het gapen? 🙂


* Ooit wel eens een hond of kat een hand voor hun mond zien houden tijdens het gapen?
* Bron: http://nl.wikipedia.org/wiki/Gapen

Laatste nieuws