Berichten van de Balkan

Macedonië is een wonderschoon land om op vakantie te gaan. Je hebt er alles wat je maar kunt wensen: mooi weer, heerlijk...

Macedonië is een wonderschoon land om op vakantie te gaan. Je hebt er alles wat je maar kunt wensen: mooi weer, heerlijk schoon zwemwater, lekker eten, een zeer gastvrije bevolking en heel veel kunst, archeologie en cultuur. Voor de ‘gewone’ toerist niets te klagen dus. Maar, als je zoals ik getrouwd bent met een volbloed Macedoniër en moeder bent van een dochter in wier aderen het Macedonische bloed sneller lijkt te stromen dan het Hollands/Belgische, dan sta je er wel even met oren en ogen te klapperen respectievelijk knipperen en maak je dingen mee die een ‘gewone toerist’ nooit zal zien…

Zo is het in het moederland van mijn man, en overigens in een heleboel landen op de Balkan en daarbuiten, heel normaal dat je nadat je getrouwd bent bij je schoonouders intrekt. In dit land is het overigens de vrouw die verhuist; in andere landen kan het ook andersom zijn.
In het ideale geval zijn de huizen daarop berekend. De (schoon)ouders bouwen gewoon nog een verdieping op hun huis zodat zoonlief er zijn gezinnetje kan gaan stichten. Vandaar al die onafgebouwde huizen die je bijvoorbeeld ook in Griekenland veel ziet (hoewel het in Griekenland naar verluidt ook een belastingvoordeel opleverde als je huis nog niet afgebouwd was, maar dat is nu -hoogstwaarschijnlijk- afgeschaft). En als ze twee zoons hebben, dan komen er twee verdiepingen bij etc. En dan zit je er als schoondochter geriefelijk bij in je splinternieuwe huisje. Als er kinderen komen, hoef je je nooit zorgen te maken over de opvang, je kunt dus lekker gaan uitwerken en je kostje is gekocht.

Goed, dat was dus ‘in het ideale geval’. Macedonië is geen rijk land. Althans, de bevolking is niet rijk. Een gemiddeld inkomen bedraagt 250 euro (per maand, ja), een op de drie Macedoniërs heeft geen werk en, zoals overal, wordt het leven alsmaar duurder en duurder. Hokken bij je schoonouders is dus niet alleen traditie, maar ook vaak bittere noodzaak. En dat zorgt vaak voor regelrechte ‘horrortaferelen’. Stel je je maar eens voor dat na je sprookjeshuwelijk (want daar wordt geen stuiver op bezuinigd hoor: big dress, big hair, big cake, big party!) in het armoedige flatje of plattelands huisje van je schoonouders moet intrekken waar al een schoondochter (of twee) met haar gezin woont en waar eigenlijk niemand echt blij is dat ze weer een stukje moeten inschikken. Dan kun je je maar beter maken dat je hééél goed met je schoonmoeder en -zussen op kunt schieten anders zullen ze je het niet gemakkelijk maken!

En denk maar niet dat manlief het voor je zal opnemen. Nee, manlief is er niet. Die werkt. Of niet. En dan zit-ie met zijn vrienden te drinken in het café. Trouwens ook als-ie werkt, zit-ie vaak na zijn werk met zijn vrienden in het café. Manlief komt ’s avonds laat pas thuis, schuift zijn benen onder tafel en legt zijn (luie) reet te rusten op de bank terwijl de vrouwen het huishouden doen en hem ook nog op zijn wenken bedienen.

Er zijn trouwens ook mannen die het voor hun vrouw opnemen en hun ouders verbannen naar het onafgebouwde gedeelte van het huis. Zitten die oudjes daar heel zielig zonder water, zonder stroom, zonder toilet bij het schijnsel van een olielampje te koekeloeren, terwijl zoon en schoondochter het zich op de benedenverdieping geriefelijk maken.

Je kunt je wel voorstellen dat dit soort taferelen de grootst mogelijke ruzies kunnen veroorzaken. Familieleden die elkaar het licht in de ogen niet gunnen, die niet meer met elkaar praten, kleinkinderen die weggehouden worden bij opa en oma, terwijl ze nota bene in hetzelfde huis wonen. Schoondochters die elkaar in de haren vliegen en vuistgevechten tussen broers. In het uiterste geval leidt het zelfs tot moord- en doodslag (wat mij dan wel weer een mooie plot lijkt voor een spannende thriller).

Ja, dit soort dingen zien/meemaken, zet je wel weer even op je plekkie. Doen je beseffen hoe goed wij het hier toch hebben en dat we vaak zeuren en klagen over niets. Na drie weken Macedonië weer thuis verzuchtten mijn dochter en ik dan ook tegelijk: ‘O, wat hebben wij toch een mooi huis!” En manlief dacht het waarschijnlijk stiekem…

Laatste nieuws