/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2F2025%2F06%2FSAz0CjGERl6AfW1748871308.jpg "De grootste broeihaard van bacteriën bevindt zich in je keuken (en je gebruikt het elke dag)")
1. De keukenspons: broedplaats van miljarden
Onderzoekers trekken een wenkbrauw op: één kubieke centimeter keukenspons kan tot wel 54 miljard bacteriën bevatten (!) – dat is meer dan wat je op een gemiddelde toiletbril aantreft. Hoe dat kan? Een spons is vochtig, poreus en vaak doordrenkt met voedselrestjes – precies het klimaat waarin bacteriën zich in sneltreinvaart vermenigvuldigen.
En dan is er nog de vergelijking met de vaatdoek. Die scoort ook slecht: gemiddeld 3 miljoen bacteriën per doekje, met uitschieters in studentenhuizen richting de miljarden. Maar het doorslaggevende verschil? Een spons droogt zelden helemaal op – en dát maakt ’m nog riskanter.
2. Welke beestjes wonen er bij jou thuis?
Uit cijfers van het RIVM blijkt dat Salmonella en Campylobacter de grote boosdoeners zijn als het gaat om voedselinfecties. Maar daar blijft het niet bij. Ook E. coli en Listeria zijn terug te vinden in vieze sponsen en doekjes. Vooral kwetsbare groepen – zoals zwangere vrouwen, ouderen en jonge kinderen – kunnen nare complicaties krijgen van zo’n ongewenste bacterielogé.
3. Voedselinfectie? Zo vaak komt het voor
In 2023 werden bij het RIVM 3.500 zieken gemeld, verspreid over 911 uitbraken. Een deel daarvan ontstond simpelweg thuis, door kruisbesmetting. Bijvoorbeeld via een vuile spons die eerst de snijplank schoonmaakt en daarna per ongeluk in aanraking komt met schone borden of je handen. Kleine foutjes, grote gevolgen.
4. Hoe vaak moet je die spons eigenlijk vervangen?
Volgens recente adviezen is het slim om je keukenspons minstens om de twee weken te vervangen. Ben je een fanatieke schoonmaker die z’n spons dagelijks desinfecteert – bijvoorbeeld even in de magnetron of bovenin de vaatwasser – dan kun je iets langer vooruit. Maar let goed op: verkleurde spons? Riekend geurtje? Meteen weggooien. Voor vaatdoekjes geldt een ander ritme: elke dag een schone, en wassen op minimaal 60 °C.
5. En wat werkt wél?
- Afwasborstel: Minder bacteriën en droogt veel sneller dan een spons. Win-win.
- Kleur: Gebruik verschillende doekjes voor aanrecht, vloer en wc. Geen kruisbestuiving, wel overzicht.
- Hygiënerichtlijnen van het RIVM: Was je handen vóór en na het koken. Houd rauw en gaar voedsel strikt gescheiden. En: koelkast op maximaal 4 °C.
6. Waarom dit typisch Nederlands is
Volgens consumentenorganisaties vervangen Nederlanders hun spons gemiddeld pas na drie weken – dat is dus te laat. Tegelijk laat de afname van voedselinfecties zien dat voorlichting (hallo RIVM-campagnes!) wel degelijk effect heeft. We worden dus langzaamaan bewust(er), maar het kan dus nog beter.
- Adobe Stock