Leestip: Deze roman gebaseerd op een waargebeurd verhaal raakt je recht in het hart

Mala Zimetbaum: tolk, verzetsvrouw en lichtpunt in de duisternis

Mala werd in 1918 geboren in Polen, maar groeide op in Antwerpen. In 1942 belandde ze door een razzia in Auschwitz. Dankzij haar talenkennis werd Mala tolk in het kamp, een functie die haar relatief veel bewegingsvrijheid gaf. Maar ze gebruikte die niet voor eigen comfort. Integendeel.

Ze smokkelde voedsel, medicijnen én valse papieren het kamp in en uit. Ze waarschuwde medegevangenen voor selectie en transport – levensgevaarlijk werk, maar ze redde er honderden mensen mee. Mala was geen stille getuige, maar een actieve verzetsstrijder in de hel op aarde.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

In juni 1944 volgde haar meest gewaagde actie: samen met medegevangene en geliefde Edward Galiński ontsnapte ze uit Auschwitz.

Roman

Ellie Midwood vertelt dit verhaal in een stijl die je vanaf de eerste pagina vastpakt en niet meer loslaat – rauw, filmisch en met een scherp oog voor detail.

De roman De vrouw die uit Auschwitz ontsnapte is doorspekt met archiefmateriaal, getuigenverklaringen en het befaamde Vrba-Wetzlerrapport. Fictie en feit lopen naadloos in elkaar over, zonder dat het ooit afstandelijk wordt.

Waarom dit boek juist nú zo belangrijk is

In Nederland herdenken we tussen september 2024 en augustus 2025 tachtig jaar vrijheid. Een jubileum dat gepaard gaat met festivals, educatieve projecten en – gelukkig – veel ruimte voor persoonlijke verhalen. Juist een boek als De vrouw die uit Auschwitz ontsnapte past daar perfect bij: het maakt grootse geschiedenis klein en invoelbaar.

Ook in de boekenwereld is die honger naar historische verhalen voelbaar. In 2023 verscheen een indrukwekkende lijst van nieuwe Tweede-Wereldoorlogtitels bij de Koninklijke Bibliotheek, een duidelijk teken dat het collectieve geheugen nog springlevend is.

Eén vrouw als spiegel voor velen

Wat blijft hangen, lang na het omslaan van de laatste pagina, is Mala’s moed. Haar besluit om – zelfs binnen een onmenselijk systeem – medemenselijkheid boven angst te stellen. In een tijd waarin vrijheid opnieuw onder druk lijkt te staan, biedt haar verhaal niet alleen troost, maar ook richting.

Ellie Midwoods boek is dan ook meer dan een historische roman: het is een herinnering in romanvorm. Een uitnodiging om alert te blijven, niet weg te kijken, en de vrijheid van vandaag niet als vanzelfsprekend te beschouwen.