Van wonderdieet tot mega-schandaal: Apple Cider Vinegar is nu te zien op Netflix

Geïnspireerd door het bizarre, waargebeurde verhaal van wellness-vlogger Belle Gibson laat het zesdelige docudrama zien hoe simpel het is om een enorm imperium op te bouwen door het online verspreiden van leugens. De serie speelt zich af in de begintijd van Instagram en volgt twee jonge vrouwen die, net als de echte Belle, hun hoop op genezing gooien op gezondheidstrends, hun verhaal delen op sociale media en een wereldwijde community opbouwen. Het is bijna te mooi om waar te zijn... En dat is het dan ook.

Wonderdieet

We waren het bijna vergeten, maar het was destijds een gigantisch schandaal: in 2015 was de wereld in de ban van de Australische blogger Belle Gibson. Ze beweerde genezen te zijn van haar terminale hersentumor door een positieve mindset en een ‘wonderdieet’ van organische groenten en gefermenteerde supersappen (apple cider vinegar). Haar verhaal ging viraal op Instagram, zorgde voor miljoenen volgers en ze bouwde een enorm online-imperium op – met als kers op de glutenvrije vegantaart een mobiele app en een bestseller. Daarnaast ontving ze honderdduizenden dollars aan donaties, bestemd voor goede doelen. Het probleem: het was allemaal gelogen. Belle had die tumor nooit gehad, laat staan dat ze daarvan was genezen, en het gedoneerde geld ging nergens heen. Maar dat wisten we toen nog niet.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Valse claims

Belle’s boodschap was vrij extreem en bizar, maar veel van haar volgers zagen de leugens blind voor waarheid aan. Vooral jonge vrouwen volgden haar voorbeeld en gingen over op het zelfverzonnen ‘wonderdieet’, met alle gevolgen van dien. En dat kon allemaal zomaar, zonder dat iemand daar vragen bij stelde. Want in 2015 waren de regels op Instagram nog ongeschreven en was er weinig tot geen controle op sociale media. En laat dat nou precies zijn waar Belle haar valse claims de wereld in slingerde. Zonder enig bewijs of onderbouwing.

Apple Cider Vinegar laat zien dat vloggers soms genadeloos ver gaan met dat soort gezondheidsclaims en waarom we dus extra voorzichtig moeten zijn met wat we wel of niet delen en geloven op social media. En wat is hierin onze eigen rol? Geloven we zomaar iets dat online staat, terwijl dat misschien helemaal niet waar is? Detox-thee die je lichaam zou reinigen, supersappen die je huid laten stralen of veganistische diëten die van alles oplossen...

Dit soort dingen worden schaamteloos gepromoot door populaire influencers zonder medische kennis, maar wel met duizenden volgers. Het draait niet om feiten of wetenschap, maar om verhalen die mensen graag willen geloven. En dat is behoorlijk eng. Niet minder eng is dat Belle’s volgers haar boodschap met volle overtuiging omarmden. Ze geloofden haar blind en kochten niet alleen haar app of recepten, maar ook de illusie van een wondermiddel. Veel van haar volgers waren jonge vrouwen die worstelden met gezondheidsproblemen of onzekerheden over hun lichaam. Ze gaven hun geld, tijd, vertrouwen en energie – maar op het moment dat ze haar het hardst nodig hadden, liet ze hen gewoon zitten.

Verdwaald in leugens

Belle Gibson, in de media steevast Instagram’s Worst Con Artist genoemd, wordt niet alleen neergezet als de ultieme bedrieger, maar ook als een gezondheidsgoeroe die slachtoffer werd van haar eigen succes. Moeten we haar zien als een gewetenloze oplichter – ze is er immers voor veroordeeld – of als iemand die verdwaald was in haar eigen leugens? Waar ligt die grens? Samantha Strauss, schrijver van de serie, zei daarover tegen The Hollywood Reporter: “Wat we wilden laten zien, is dat deze issues niet zwart of wit zijn, we wilden ze in het grijze gebied laten. Dit gaat over een jonge vrouw die moet omgaan met het leven en de dood, hoe het is om haar te zijn?” Dat snappen we, maar één ding is zeker: Belle’s leugens kostten haar volgers niet alleen veel geld en vertrouwen, maar brachten mensen ook in levensgevaar. De serie Apple Cider Vinegar laat zien hoe enorm groot de invloed van sociale media is en hoe eenvoudig het is om online de waarheid te verdraaien. En vooral ook: wat de gevaren zijn van dat soort valse informatie, vooral als het gaat over gezondheid.

Gezondheidsadvies

En, sure, sociale media zijn vaak geweldig en geven ons toegang tot allerlei informatie, maar zonder regels kan het ook enorm misgaan. We leven in een tijd waarin iedereen zomaar gezondheidsadvies kan geven, ook zonder enige ervaring of kennis, en het wordt steeds lastiger om te onderscheiden wat nu écht waar is of niet. De serie laat op z’n minst zien hoe simpel het is voor iemand met wat Photoshop- en contentskills om een gezondheidsproduct te promoten – en te verkopen aan duizenden volgers online, puur op basis van een goed verhaal en wat slimme hashtags. #justsaying

Apple Cider Vinegar is vanaf 14 februari te zien op Netflix.