Two by Two's
“Nooit had ik kunnen bedenken dat er een moment zou komen waarop ik eruit zou stappen. Dat ik mijn familie en vrienden achter zou laten om een nieuw leven te starten in een ander land. Toch is dat precies wat er is gebeurd... Ik groeide op in Ierland met een jongere broer en zus in een warm gezin met veel liefde. Mijn ouders werden geboren in de groep, die ook wel bekendstaat als de Two by Two’s, een grote internationale sekte met veel aanhangers in Ierland. Ook wij groeiden in deze sekte op. We gingen naar een reguliere school en waren onderdeel van de maatschappij, maar we leefden wel volgens de regels van onze gemeenschap. Zo kwamen we samen tijdens de verplichte kerkdiensten. God en de bijbel waren de leidraad in ons bestaan. Dit was de waarheid en het was enorm belangrijk dat we hier als kinderen over leerden. Het was belangrijker dan alles wat ons op school werd bijgebracht, waardoor ik soms enorm achterliep met huiswerk."
Vragen werden niet gesteld
"De Two by Two’s worden geleid door werkers en van ons werd verwacht dat wij de hoofdwerker en zijn werkers gehoorzamen. Vragen werden niet gesteld, je deed wat je werd opgedragen. Zo droegen alle meisjes een rok, mocht je geen sieraden dragen en was dansen of naar muziek luisteren verboden. Eens in de zoveel tijd logeerden er ook één of twee werkers bij ons thuis. Zij stonden in dienst van de gemeenschap en verbleven afwisselend bij mensen thuis. Ik vond het als kind altijd ongemakkelijk, die vreemde mannen in je huis. Bovendien moesten we ook heel stil zijn, omdat ze veel aan het bidden waren. Ook moest het huis constant netjes zijn. Maar toch het was een hoogtepunt, omdat werkers in huis betekende dat je werd gezien als een goed gezin, iets wat binnen de Two By Two’s heel belangrijk was. Wat wij deden was goed, en alles en iedereen die er niet bij hoorden was slecht."
Dansen
"Eigenlijk was de hele wereld slecht, dat werd ons van jongs af aan verteld. Er was daardoor amper ruimte om zelf na te denken, vragen te stellen of iets te doen wat niet binnen de kaders van de sekte pastte. Heel af en toe deed ik het wel. Dansen bijvoorbeeld vond ik fantastisch. Als ik muziek hoorde, wilde ik het liefst meteen bewegen. Uit nieuwsgierigheid vroeg ik waarom het niet was toegestaan om te dansen. ‘Dat is bepaald door God en staat zo in de bijbel’, werd er dan gezegd door mijn ouders. Daarmee was de kous af. Doorvragen deed ik niet. Op school is door een leraar ook weleens gezegd dat ik te weinig vragen stelde, maar dit ging zó tegen mijn natuur in. Tot die ene dag, zeven jaar geleden.”
Ziel gered
“Ik was zeventien toen een van mijn beste vriendinnen vertelde dat ze was misbruikt door iemand binnen onze groep, zoals we onze sekte noemden. Je zou denken dat zo iemand direct wordt verbannen, maar tot mijn grote verbazing gebeurde dat niet. Volgens de werkers, die onze groep leiden, was het belangrijk dat hij toegang zou houden tot de kerkdiensten en de boodschap van God. Zijn ziel moest gered worden, werd er gezegd. Met als gevolg dat mijn vriendin en haar familie uiteindelijk genoodzaakt waren om te verhuizen, omdat het voor haar te traumatisch was om in zijn buurt te blijven. Dat was het moment waarop er bij mij iets knapte. Ik dacht: het kan toch niet dat we dit als groep tolereren? Dat iemand het vertrouwen zo beschaamd, iets afschuwelijks doet en we met z’n allen doen alsof er niets is gebeurd? Ik kon daar met mijn hoofd niet bij en kan nu wel zeggen dat dat het moment is geweest waarop mijn weg naar uittrede is begonnen. Nadat mijn vriendin haar verhaal had gedaan, kwamen er steeds meer verhalen van kindermisbruik aan het licht. De dader werd aangesproken door de hoofdwerker, maar verder werd er geheimzinnig over gedaan en sprak niemand erover. Typerend voor de Two by Two’s. Er werd geleerd om het positieve binnen de gemeen schap te zien en weg te kijken van de negatieve dingen. Maar voor mij was het onmogelijk om van zoiets weg te kijken. Hoe kon ik bij een gemeenschap blijven die niet strookte met mijn gevoelens? Naast het kindermisbruik, schuurde het strikte leven en het altijd maar veroordelen van anderen ook al langer.”
YouTube
“Voorzichtig ging ik op zoek naar verhalen van lotgenoten. Van de Two by Two’s zijn ze moeilijk te vinden, maar van andere sektes als Jehovah’s getuigen kwam ik al snel meerdere verhalen op het spoor. Hoe zijn zij uitgetreden? Wat waren de gevolgen? Hoe is het ze daarna vergaan? Ik was me ervan bewust dat je er niet zomaar uitstapt. Sommige mensen verliezen alles. Familie, vrienden, hun huis. Dat benauwde mij enorm. Het heeft dan ook jaren geduurd voordat ik de stap durfde te zetten om de groep te verlaten. Ik heb stiekem uren op YouTube naar verhalen van lotgenoten geluisterd. Om het daarna mondjesmaat aan mensen te vertellen. Zo vertelde ik mijn vriend dat ik wilde stoppen met de verplichte kerkdiensten en deelde ik met lotgenoten die ik online had leren kennen dat ik eruit wilde stappen. Thuis deed ik alsof er niets aan de hand was en ging gewoon mee naar de kerkdiensten."
"Wel had ik een plan bedacht. Stel dat mijn ouders iets zouden vinden op mijn laptop over mijn zoektocht en mij op straat zouden zetten, dan kon ik bij een vriendin terecht. Ik zag er zo tegenop om het mijn ouders te vertellen. Ik heb tig nachtmerries gehad waarin ik door mijn ouders verbannen werd en ik niemand meer had. Daar was ik heel bang voor. Toch was er op een gegeven moment geen ontkomen meer aan. Ik kon niet meer doen alsof en was zo zeker van mijn keus. Ik appte mijn moeder dat ik haar wilde bellen om iets te bespreken. Trillend zat ik op de bank, bang voor wat er zou gebeuren. Mijn moeder was intens verdrietig. Ze heeft gevraagd of ik wilde blijven, maar ze voelde al snel dat ik mijn keus had gemaakt. Ze drukte mij op het hart dat ze nog net zoveel van mij hield en er tussen ons niets zou veranderen. Net als de rest van mijn familie. Al betekent het niet dat het ze geen pijn en verdriet doet. Ze geloven nu namelijk dat ik naar de hel ga. Dat is natuurlijk heel verdrietig als je dat denkt. Voor mij was het een gigantische opluchting dat mijn familie zo liefdevol reageerde en ik niet werd uitgestoten. Ondanks dat ik het nog steeds moeilijk vind dat ik ze zoveel verdriet heb gedaan, ben ik heel dankbaar dat ze mij de ruimte hebben gegeven om mijn eigen pad te bewandelen. Voor de gemeenschap is het onbegrijpelijk. Ze vinden het verdrietig voor mijn ouders, maar het heeft verder, gelukkig, geen impact gehad op hun positie binnen de groep.”
Nieuw begin
“Mijn Nederlandse vriend, die ik leerde kennen op een feestje van een gezamenlijke kennis in Ierland, besloot in diezelfde periode ook om uit de Nederlandse Two by Two’s te stappen. Hij had zijn eigen beweegredenen, maar het was fijn dat we dit samen deden. Ik besloot om alles achter te laten en bij hem in te trekken in Nederland. Het voelde fijn om ergens opnieuw te kunnen beginnen met een beetje afstand van de Two by Two’s. Al heb ik wel onderschat wat de impact daarvan zou zijn. Uit zo’n hechte gemeenschap stappen, naar een ander land verhuizen, ‘afscheid’ nemen van familie en vrienden én mezelf helemaal opnieuw uitvinden ... Ik vond het heftig. Eigenlijk begint het allemaal pas bij een uittrede. Ik was jaren gebrainwasht. Ik dacht dat iedereen buiten de Two by Two’s per definitie slecht was, dat het normaal was om weg te kijken als een van ons iets deed wat eigenlijk niet door de beugel kon en te leven volgens regels die iemand anders je oplegt. Ik had geen idee wie ik zelf was."
Een meisje-meisje
"Wat vond ik leuk en belangrijk in het leven? Om een simpel voorbeeld te geven: sieraden waren in de gemeenschap verboden, waardoor ik altijd dacht dat ik ze stom vond. Totdat ik onlangs ontdekte dat ik het heel leuk vind om kettingen en armbandjes te dragen én dat ik diep van binnen eigenlijk een meisje-meisje ben. Alleen is dat meisje jaren onderdrukt en krijgt nu pas de kans om zichzelf te laten zien. Al vind ik dat nog steeds spannend. Binnen de Two by Two’s hoorde ik vaak dat ik niet goed genoeg was, dat heeft me onzeker gemaakt. Dat steekt soms weer de kop op. Maar ik merk wel dat ik nu meer zelfvertrouwen heb dan toen ik eruit stapte. Ik ben sinds kort ook in therapie om alles te kunnen verwerken. Al wil ik er wel bij zeggen dat het niet allemaal negatief is geweest. Ik kijk terug op een warme jeugd in een heel liefdevol gezin. Er zijn ook mooie dingen uit de gemeenschap die ik nog steeds toepas in mijn leven. Zondag was bijvoorbeeld een rustdag voor ons en dat vind ik iets heel moois. Dat je een dag in de week even helemaal niets moet. Maar ook de hechte band met familie en vrienden is iets heel moois wat het mij heeft gebracht.”
Vrij
“Op dit moment gaat het goed. Een jaar geleden ben ik getrouwd met mijn vriend, ik werk als verloskundige en heb een fijn netwerk met lieve mensen opgebouwd. Daarnaast heb ik ook nog steeds contact met vrienden in Ierland. Met degenen die wegkijken van het kindermisbruik niet meer, maar met een aantal anderen wel. Ze zitten nog steeds in de gemeenschap. Dat is soms lastig, maar tegelijkertijd weet ik dat ze vechten tegen het kindermisbruik en zich hard maken om het niet te normaliseren. Ik zie ze eens in de zoveel tijd. Dan ga ik die kant op of komen ze naar Nederland. Met mijn familie is het contact ook goed. We zien elkaar gelukkig nog steeds. Wel merk ik dat het soms lastig is om op een dieper niveau met ze te praten, omdat ze zo anders denken. Met mijn broer en zus gaat dat iets makkelijker omdat ze jonger zijn, maar ook zij leven zo’n ander leven dan dat ik dat doe. Ik ben veel vrijer geworden. Ik draag nu kleding die ik leuk vind, verf mijn haren, koop sieraden en leef mijn leven zonder dat ik daarbij rekening moet houden met opgelegde regels. Ik ben nog elke dag dankbaar dat ik de moed heb gehad om deze stap te zetten. De zoektocht naar mezelf is een proces. Dat zal ook nog wel een tijd zo blijven, maar het feit dat ik nu op een plek ben waar ik helemaal mezelf kan zijn, voelt als een bevrijding. Dat pakt niemand mij meer af.”
- Eigen beeld