Met kerst ben ik alleen... En dat is oké!

Single in december

Ah, de decembermaand. De tijd waarin de romantische komedies vol maretakken, Instagram-advertenties voor matchende kersttruien en de Merci-reclames je om de oren vliegen. Klapper op de vuurpijl is steevast de All You Need Is Love-special op kerstavond, waarin Robert ten Brink ieder jaar iets harder lijkt te roepen dat ‘niemand met kerst alleen mag zijn’. Toch is een groot deel van Nederland dat wel degelijk, al is het maar op papier. Zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) dat ruim 3,3 miljoen Nederlanders alleen woont. En dat aantal neemt alleen maar toe: zo schat het CBS dat in 2047 1 op de 4 mensen in ons land alleenstaand zijn. Behoorlijk veel, niet? Nu staat alleen zijn natuurlijk niet gelijk aan je alleen voelen. Maar de periode rond kerst en Oud en Nieuw kan wel aanleiding geven tot die gevoelens: volgens het Leger des Heils voelt 1 op de 4 mensen – single of niet single – zich eenzaam tijdens de feestdagen. Dat percentage ligt nog hoger onder vrijgezellen. Zo stelt onderzoeksbureau NL-Eyes dat bijna de helft van alle alleenstaanden zich eenzaam en verdrietig voelt tijdens kerst. Of, zoals schrijver en single Saskia Noort het afgelopen najaar verwoordde in de Volkskrant: “Weekenden en feestdagen zijn de eenzaamste dagen voor ons singles. Bevriende stellen zijn aan het dubbeldaten, dubbel-padellen, of hebben een romantisch we-time-weekend, voor de single vriend(in) is vaak geen ruimte, of misschien in oktober 2027. Het is schrikbarend hoe weinig singles worden uitgenodigd, vooral vrouwen, voor borrels, feestjes, etentjes en feestdagen (...)."

Hoe komt het eigenlijk dat je als single vaak buiten de boot valt in de periode rondom kerst? En hoe zorg je ervoor dat de feestdagen wel gezellig zijn, ook als je vrijgezel bent? Emma de Thouars, kookboekenschrijver, maker van de podcast Steeds Meer Singles (samen met Lizzy van Hees, red.) en zelf happy single, erkent dat de feestdagen een uitdaging kunnen zijn als je alleenstaand bent. “Niet zozeer omdat je geen partner hebt, maar door de maatschappelijke verwachtingen en sociale druk”, denkt De Thouars. “Het beeld dat geschetst wordt tijdens de feestdagen is erg gericht op gezinnen.” Dat kunnen we volop beamen. Je hoeft maar een reclame voorbij te zien komen of je ziet een tafel vol schattige kinderen in aandoenlijke kerstpakjes. Het beeld van de single tijdens feestdagen komt er toch een stuk bekaaider vanaf. Denk maar aan Bridget Jones, die kerstavond aftrapt met haar twee boyfriends: Ben & Jerry in de ene hand en een fles Absolut Vodka in de andere, ondertussen All By Myself zingend.

{{ trans('customs.newsletter_signup.responsemsg') }}

{{ trans('customs.buttons.signup') }}

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Solo kerst

Zelf zit De Thouars er zo niet bij in december, verzekert ze. Al vindt ze de feestdagen – ook als happy single – wel een moeilijke periode. “Omdat andere mensen het vaak wel erg naar hun zin hebben, en kerst voor mij niet de favoriete tijd van het jaar is. Ik krijg dan toch een stomp in mijn maag.” Zelf viert ze kerst niet traditioneel omdat ze privé een ingewikkelde familiesituatie heeft. “Ik vier het dus meestal met vrienden of alleen. Soms is dat gewoon thuis, maar vorig jaar besloot ik om naar het buitenland te gaan, naar een plek waar kerst niet zo prominent aanwezig is. Het was heerlijk om de feestdagen door te brengen in een warm land.” Een goede tip, maar niet voor iedereen haalbaar of gewenst. Voor degenen die in Nederland blijven, heeft De Thouars enkele eenvoudige, maar effectieve tips om de feestdagen als single leuk te maken. “Het belangrijkste is om lief te zijn voor jezelf en te doen waar jij zelf zin in hebt. Je hoeft echt niet in een glitterjurk op een feest vol onbekenden te staan als dat niet je ding is. Maak het gezellig voor jezelf. Dat kan al door net iets specialer voor jezelf te koken dan normaal, een bijzonder lekker toetje te halen, of een film op te zetten waar je echt van geniet. Het hoeft niet over de top te zijn, maar maak er iets van dat voor jou goed voelt.” Zelf lukt De Thouars dat vrij goed. “Verleden jaar besloot ik op oudejaarsavond het feestgedruis te mijden en thuis te blijven. Ik maakte een lekker diner voor mezelf en vierde het rustig met een goed boek. Het voelde als een vorm van verzet tegen de verwachtingen, en het was verrassend fijn.”

Inmiddels heeft ze ook al een heuse traditie voor haar solo-oudjaarsavonden: zo haalt ze steevast een Berlinerbol. “Het is misschien een kleine traditie, maar het voelt bijzonder en het geeft me een feestelijk gevoel.” De Thouars benadrukt graag nogmaals het belang van zelfliefde tijdens de feestdagen. “De feestdagen kunnen soms het gevoel van eenzaamheid versterken, vooral als je constant geconfronteerd wordt met het perfecte plaatje van anderen. Juist daarom is het belangrijk om lief te zijn voor jezelf. Creëer momenten waarop je jezelf verwent, of dat nu is met een uitgebreid ontbijt of een fijne wandeling. Je hoeft niemand anders tevreden te stellen, alleen jezelf.” In het kader van dat perfecte plaatje deelt ze nog een belangrijke tip: zet je Instagram en andere socialkanelen uit rond deze tijd. Voor sommige singles kan de feestperiode extra confronterend zijn, zeker als je wordt overspoeld met beelden van gelukkige koppels op sociale media. De Thouars: “Probeer ook te onthouden: dat perfecte plaatje dat je online ziet, is vaak niet de realiteit. Misschien zijn die vrolijke families aan het einde van de avond wel in een ruzie geëindigd. Laat je niet misleiden door die glanzende buitenkant.”

Toch samen

Zit je zelf toch liever aan een tafel vol mensen dan alleen? Dat is niet zo gek: vanuit de psychologie weten we dat eenzaamheid de ervaring is van een tekort aan verbinding. Het gevoel van eenzaamheid kan zowel emotioneel als sociaal zijn. Emotionele eenzaamheid houdt in dat je een vertrouwenspersoon mist, oftewel: iemand bij wie je je gevoelens kwijt kan. Bij sociale eenzaamheid mis je een groep om bij aan te sluiten. Beide vormen van eenzaamheid zijn in theorie natuurlijk op te lossen met kerst: je kunt deze dagen ook vieren met je beste vriendin, bij wie je heel goed je hart kunt uitstorten. “Of”, tipt De Thouars, “als dat niet kan omdat zij al andere verplichtingen heeft: spreek af om even te bellen aan het begin of einde van de dag. Dan heb je toch een moment van verbinding en even iemand gesproken. Ook zo’n kort gesprek kan van waarde zijn.” Het sociale gevoel van eenzaamheid doorbreek je ook met aansluiting zoeken bij andere mensen die de feestdagen vieren. Ook al voelt het misschien alsof je op zoek moet gaan naar een plek om aan te schuiven, het helpt wel om dit aan te geven bij je vrienden of familie. Zij weten dan immers dat je het zou waarderen om uitgenodigd te worden, en denken er sneller aan dan wanneer je het niet genoemd hebt. En weet dat je niet de enige bent. De Thouars: “Voor singles is het meer sprokkelen, ook als je een netwerk hebt. Lizzy, met wie ik de podcast, is al superlang van tevoren bezig met haar agenda. Zij wil op ieder moment van elke feestdag met iemand zijn.” Voor de niet-singles onder ons: neem deze verantwoordelijkheid ook naar je single vrienden toe. De Thouars: “Bij de podcast horen Lizzy en ik vaak dat mensen wel een hechte familie of vriendengroep hebben, maar met kerst dan niet worden uitgenodigd. Nodig ze alsjeblieft wel uit! Vergeet ze niet. Dat wil ik iedereen echt op het hart drukken.”

Ongemakkelijke vragen

Wie als single inderdaad aanschuift aan de dis met een groep mensen, zal ongetwijfeld nog een andere angst hebben: de angst voor Die Ene Vraag. Of eigenlijk: die hele waslijst aan vragen. ‘Heb je al iemand ontmoet?’, ‘Wanneer komt die partner nou?’, ‘Je wordt er niet jonger op, he?’, en ga zo maar door. Zulke vragen kunnen ongemakkelijk en zelfs pijnlijk zijn, vooral als je tevreden bent met je huidige situatie. “Ja, vroeg of laat komt die vraag altijd je kant op, meestal van een dronken oom of tante”, lacht De Thouars. Haar tip: bereid een antwoord voor. “Leer een zin uit je hoofd zoals: ‘Ik ben nu alleen, maar wel bezig met heel leuke andere dingen, zoals... En vul hier iets in waar je trots op bent en zelf graag over praat, bijvoorbeeld een interessant project op je werk. Maar je kunt bijvoorbeeld ook best aangeven dat je gelukkig bent zoals het is.” Grover geschut nodig? Soms kan een snedige opmerking helpen. De Thouars: “Echt snedig. Zoals: ‘Ik ga jou toch ook niet vragen hoe het met je sexleven gaat?’ Het is belangrijk om grenzen te stellen en duidelijk te maken dat je zelf bepaalt wanneer en met wie je over dit soort onderwerpen wilt praten.”

Gekozen familie

Nog steeds niet overtuigd? Bedenk dan: er gloort hoop. Single zijn wordt steeds meer geaccepteerd in de maatschappij, merkt De Thouars. “De laatste jaren zie je dat er steeds meer aandacht is voor singles, vooral in progressieve kringen. Mensen beginnen in te zien dat een gekozen familie net zo waardevol kan zijn als een biologische.” Volgens de podcastmaker zal dit in de toekomst verder veranderen. “Steeds meer mensen kiezen ervoor om single te blijven, of komen later in hun leven weer alleen te staan. De sociale norm verandert langzaam, maar het kan niet anders dan dat het uiteindelijk volledig geaccepteerd wordt.” Tot slot wil De Thouars alle singles die opzien tegen de feestdagen een hart onder de riem steken. “Het is maar een dag, en die gaat voorbij. Zorg ervoor dat je iets doet waar jij blij van wordt, of dat nu een fijn diner is, een goed gesprek met een vriend, of gewoon een rustige avond voor jezelf. Het belangrijkste is dat je jezelf centraal stelt en niet meegaat in wat anderen van je verwachten.”

5 tips voor een fijne single feestdag

1. Wees lief voor jezelf: Verwen jezelf met iets speciaals, zoals een lekker diner of een fijne filmavond.
2. Communiceer met je vrienden: Laat weten waar je behoefte aan hebt en wees niet bang om bij anderen aan te schuiven.
3. Zet je sociale media uit: Laat je niet afleiden door perfecte plaatjes. Wat je online ziet, is vaak niet de werkelijkheid.
4. Creëer je eigen rituelen: Maak de feestdagen persoonlijk door je eigen tradities te ontwikkelen. Dit kan zo klein of groot zijn als jij wilt.
5. Omarm de rust: Het is helemaal oké om de feestdagen alleen te vieren. Geniet van de rust en ruimte om te doen waar jij blij van wordt.