Je leest het ’t eerst op Grazia.nl

Verontrustened: is Gen Z te conservatief?

Gen Z neigt steeds meer naar conservatisme. Hoewel de zogenoemde Zoomers vaak worden gezien als vooruitstrevend, modern en ruimdekend, is er een groeiende club die liever in de rij staat voor de nieuwste Andrew Tate-lezing dan voor de Pride Canal Parade. Wat is er aan de hand? 

Gen Z

Voor het eerst in de geschiedenis is een generatie ontstaan die conservatiever is dan hun ouders en grootouders, aldus de European Values Study (EVS). Dit is een van de grootste en langstlopende sociologische onderzoeken naar gedeelde normen en waarden van o.a. jongvolwassenen. Het verlangen naar stabiliteit en conservatisme onder Gen Z is vooral gestoeld op onzekerheid over de toekomst en een gevoel van onveiligheid, laat het onderzoek zien. De studie is uitgevoerd door een team van 175 deskundigen uit 47 EU-landen, dat sinds 1981 onderzoek doet. Socioloog Quita Muis, een van de deelnemende wetenschappers, vat voor de Universiteit van Nederland samen waarom deze nieuwe generatie zoekende is en ziet een opvallende trend: jongvolwassenen van nu verlangen steeds meer naar hoe het vroeger was. Dat ze opgroeien met allerlei onzekerheden is daar onder meer debet aan.

Rolmodellen

Laura Bas (1996), oud-jongerenambassadeur, spreker en vooraanstaand expert op het gebied van Generatie Z zegt: “Het is opvallend dat veel Nederlandse jongeren houvast zoeken in een wereld vol tegenstrijdigheden. Aan de ene kant is er keuze te over: er zijn duizenden studies en momenteel meer dan vierhonderdduizend openstaande vacatures. Aan de andere kant zijn basale dingen, zoals het vinden van een huis, juist extreem moeilijk. En vergeet niet de klimaat- en energiecrisis: het is niet voor niets dat Gen Z vaak de ‘crisisgeneratie’ wordt genoemd. Deze dubbele druk van keuzes en onzekerheden zorgt ervoor dat veel jongeren bang zijn om de verkeerde beslissingen te nemen. In hun hang naar houvast gaan ze vaak online op zoek naar advies en rolmodellen.”

Gen Z (geboren tussen omstreeks 1997 en 2012) is de eerste generatie die volledig digitaal en online is opgegroeid. Met een smartphone in de hand leven de jongeren in een razendsnel veranderende wereld, waarin ze worden overspoeld door een shitload aan informatie. En dan is er ook nog eens sociale media. Laura: “Opvallend is dat de mensen die jongeren nu goed weten te bereiken vaak een rechtse, conservatieve boodschap verspreiden, zoals Andrew Tate en Iman Ghadzi. Helaas bevatten die boodschappen regelmatig misinformatie, vooral als het gaat om gevoelige onderwerpen zoals genderidentiteit.” De trend daar is allesbehalve woke.

Behoudend

Verdeeldheid binnen Gen Z over hoe ver de woke-beweging zou moeten gaan, is een reden voor de toename van conservatisme. Het zou mensen censureren en veroordelen. Het deugen is doorgeschoten, stellen steeds meer jongeren in gerespecteerde media als The Economist, Vice en The Guardian. Conservatieve Zoomers hebben ergens besloten dat ‘woke’ niet hun ding is. Muis: “Zij gaan op zoek naar een eigen identiteit en omarmen juist tegenovergestelde idealen: traditioneel en behoudend, zo laat het onderzoek zien.” Gewoon wat meer chill en simpel. Maar simpel is het allang niet meer. Een man is niet langer zomaar eenduidig een man en een vrouw niet als vanzelfsprekend een vrouw. “Die termen zijn tegenwoordig ‘vloeibaar’ en voor sommigen daardoor verwarrend”, aldus Muis. Het is bijna ironisch: terwijl de wereld steeds moderner en futuristischer wordt, keren conservatieve jongeren terug naar traditionele waarden zoals we die kennen uit de jaren vijftig van vorige eeuw, zo laat het EVS-onderzoek zien. Muis: “Ze willen duidelijke kaders.” Minder opties om uit te kiezen en mama’s ouderwetse gehaktbal die gewoon van rund is in plaats van printvlees.”

Seksuele ervaringen

Laura Bas: “Het probleem is dat er op het internet te weinig progressieve geluiden zijn die een tegenwicht bieden. Een kort-door-de-bocht, scherpe populistische mening scoort op sociale media nu eenmaal veel beter dan een genuanceerde, op onderzoek gebaseerde analyse. Dat is natuurlijk enigszins zorgelijk, zeker omdat populisme en scherpe zwart-wit meningen nu lijken te overheersen. Jongeren zijn hier kwetsbaar voor, wat ook hun gedrag kan bbeïnvloeden Zo zien we bijvoorbeeld dat ze steeds later seksuele ervaringen opdoen, wat deels te verklaren is door het feit dat hun leven zich voor een groot deel online afspeelt, waardoor ze minder fysiek contact hebben. Het is echter goed om ook een nuance toe te voegen: ja, sociale media en de conservatieve geluiden bereiken een groot deel van de Nederlandse jongeren, maar als je kijkt naar hun mening in het algemeen, is die nog steeds behoorlijk progressief.”

Ze vervolgt: “Wat ik wel zorgwekkend vind, is dat er veel misinformatie wordt verspreid op sociale media, die veel jongeren bereikt. Daar zou naar mijn mening meer actie tegen moeten worden ondernomen. Eigenlijk zouden we alle jongeren moeten leren kritisch na te denken en leren hoe ze een stelling of bron kunnen onderzoeken. Gen Z is natuurlijk de eerste generatie waarbij de informatiestroom zo groot en ongecontroleerd is, met als onbedoeld neveneffect dat er ook veel misinformatie wordt verspreid.” Een eenduidige verklaring voor het verlangen naar conservatisme hebben deskundigen nog niet, maar “er wordt van alle kanten aan hun stoelpoten gezaagd”, aldus Muis. Het is enorm lastig om nu al te zeggen of Zoomers anders zijn dan vorige generaties, dat moeten we op de langere termijn zien, als deze generatie ouder is. Voorzichtigheid is dus geboden. Volgens Muis is het niet verrassend, maar ook niet verontrustend, dat jongvolwassenen meer conservatieve standpunten omarmen in onzekere tijden. De New Kids on the Block (nee, niet de boyband, Millennials!) neigen er ‘gewoon’ naar om vast te houden aan vertrouwde waarden en stabiliteit, wanneer hun toekomst onzeker is.

Leiding terugnemen

Dan zijn er natuurlijk ook nog de extremen, zoals de Andrew Tate-beweging. De omstreden Brits-Amerikaanse influencer, zelfbenoemd vrouwenhater en verdachte van mensenhandel en verkrachting – ondanks dat alles – immens populair. Zijn boodschap en toon, waar veel volgers op aanslaan: Het gaat niet goed met De Man. Volgens Tate zijn mannen van nu zwak en volgzaam, en moeten ze de leiding stevig terugnemen. Met andere woorden: de man moet zich ‘gewoon’ weer gedragen als een man en een vrouw als een vrouw. Zij zorgt voor het huishouden en de kinderen, en hij voor het geld. En daar zijn steeds meer vrouwen het prima mee eens, zoals de 20-jarige Amber, die overigens wel benadrukt dat ze geen fan is van Tate. Wel weet ze nu al dat ze jong wil trouwen en vroeg moeder wil worden.

“Ik ben van plan om voor m’n gezin te zorgen. Wat is er mis met zo’n traditionele rolverdeling? Onze oma’s deden niet anders. Ik vind het heel raar dat vrouwen kinderen krijgen en ze vervolgens continu ergens anders dumpen. Zo wil ik het niet doen, ik wil er écht voor ze zijn. Sommige vriendinnen vinden dat ouderwets, maar ik vind het juist een liefdevol idee dat mijn vriend voor me wil zorgen. Met zo’n rolverdeling heb ik totaal geen moeite.” Ook zij vindt het lastig dat van oudsher bepaalde labels steeds meer vervagen. “Waarom kan een vrouw niet gewoon vrouw meer zijn en een man gewoon man? Ik word er een beetje moe van dat die grenzen steeds meer verdwijnen. Non-binair of fluïde zijn lijkt tegenwoordig wel een modehype”, aldus Amber.

Tradwife

Quita Muis: “Die fluïde veranderingen gaan voor jongeren onwijs snel en zorgen voor de zoektocht naar een identiteit, waardoor ze conservatiever worden.” Het is volgens Muis en de onderzoekers een logisch gevolg van een afnemend gevoel van welvaart en veiligheid. “We zien de lhbtq-gemeenschap versterken en aan de andere kant meiden die zich identificeren als tradwife, die het belangrijk vinden om een traditioneel gezin te vormen... Dat is omdat ze richting zoeken. En om te weten wat ze moeten vinden en doen in deze verwarrende samenleving.”

Lifestyle
  • Tekst: Hulya Kilicaslan
  • Adobe Stock