Dat de pil lichamelijke bijwerkingen kan hebben, is geen nieuws. Maar méér en méér wordt bekend dat best wat vrouwen er serieus depressief van worden. Huisartsen willen nu dat er meer aandacht komt voor de psychische klachten.
De pil
“Gek genoeg was het mijn moeder die vroeg of ik soms met de pil was gestopt”, vertelt Paulien (36). “Zij was er zelf ook gevoelig voor en merkte hoe ik opeens weer fluitend door het huis liep na een tijd somber en chagrijnig te zijn geweest. Ze had gelijk: ik voelde me inderdaad stukken vrolijker. Toch begon ik er, toen ik paar jaar later een relatie kreeg, opnieuw mee. En van de ene op de andere dag veranderde mijn stemming. Alsof ik een zware mist was beland, werd ik neerslachtig en negatief. Ik zag nergens meer de lol of het doel van in, was zwaar op de hand en vond alles moeilijk en stom. Ook had ik het idee dat mijn libido eronder te lijden had. Gek genoeg weet ik deze depressieve klachten, ondanks mijn eerdere ervaring, niet aan de pil. Die sombere gevoelens voelden zo levensecht, dat ik ervan overtuigd was dat het aan mijzelf lag. Bovendien had ik nog nooit iemand anders gehoord die er last van had, terwijl zo veel vrouwen de pil gebruiken. Dus gaf ik de ingewikkelde relatie die ik toen had, en wat andere dingen die speelden de schuld. Tot een vriendin zei: ‘Als je het mij vraagt is het rotzooi, die pil. Stop er gewoon mee.’”
In de bijsluiter
In Nederland is de pil al jaren het meest gebruikte anticonceptiemiddel: gemiddeld dertig procent van de vrouwen slikt hem. Maar net zoals elk ander geneesmiddel kan gebruik ervan bijwerkingen hebben. De huisarts checkt na een tijdje meestal wel of je geen lichamelijke klachten hebt, zoals hoofdpijn, misselijkheid of bloedingen. Maar voor de psychische bijwerkingen was tot nu toe vrijwel geen enkele aandacht, zelfs al worden stemmingswisselingen en depressie in de bijsluiter als ‘vaak voorkomend’ genoemd. Uit onderzoek van bijwerkingencentrum Lareb blijkt dat 1 op de 100 vrouwen daar ook daadwerkelijk last van heeft. Niet verwonderlijk, meent Estrella Montoya, die aan Universiteit Utrecht onderzoek doet naar de invloed van hormonen op gedrag. “De werkzame bestanddelen van de pil, kunstmatige varianten van de hormonen estradiol en progesteron, zorgen ervoor dat je niet zwanger wordt,” legt ze uit. “Maar deze stoffen hebben niet alleen invloed op de baarmoeder. Ze beïnvloeden ook hersengebieden die belangrijk zijn in het reguleren van emoties.” Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG), die de meest recente onderzoeken naar pilgebruik bekeek, vond zelfs een studie waaruit naar voren kwam dat bij het slikken van de pil meer depressiviteit en soms zelfs zelfmoord voorkomt. De NHG heeft daarom recent nieuwe richtlijnen opgesteld, die huisartsen adviseren om meer oog te hebben voor de mogelijk ernstige psychische bijwerkingen, en vrouwen daar bovendien meer informatie over te geven.
Meer angst, minder plezier
Anouk (30) weet er alles van. “Als ik single was, gebruikte ik de pil niet en voelde ik me prima. Zelfverzekerd nam ik het leven licht en luchtig, ik genoot van zelfs de kleinste dingen en ik kon prima relativeren. Dat veranderde direct zodra ik tijdens relaties de pil begon te slikken. Onmiddellijk werd ik huilerig, en niet zo’n beetje ook. Minstens tien keer per dag barstte ik in tranen uit, op straat, in de supermarkt, tijdens het sporten. Los van een sexdrive die tot onder het nulpunt zakte en hevige moeheid, werd ik ook jaloers en extreem emotioneel. Ik voelde me afhankelijk, ongelukkig en had wanhopige gedachten aan de dood. Omdat ik niet lekker in mijn vel zat, zocht ik bovendien constant ruzie met mijn partners. Je kunt je voorstellen dat mijn relaties er daarom niet gezelliger op werden en weer uitgingen. Meteen stopte ik dan met de pil en was binnen een week weer mijn opgewekte zelf.”
Paulien ging aanvankelijk naar een psycholoog in de hoop haar van nature optimistische en vrolijke aard weer terug te vinden. Nooit ging er een belletje rinkelen dat haar klachten weleens door de pil veroorzaakt zouden kunnen zijn. Anouk kaartte haar depressie een keer bij de huisarts aan. Ze kreeg het antwoord dat de somberheid tussen haar oren zat. Volgens onderzoeker Montoya kan het wel degelijk door pilgebruik komen dat je minder goed in je vel zit, meer angsten ervaart en juist minder plezier. “Die drie dingen samen kunnen je gevoelig maken voor een depressie,” zegt ze, en ze waarschuwt vrouwen hier alert op te zijn. Paulien en Anouk weten inmiddels genoeg, ze zijn gestopt met de pil om er nooit meer aan te beginnen.
Bron: Carlijn Simons | Beeld: iStock
