Etentje hier, feestje daar, festivalletje er bovenop… We willen niets missen dus doen álles. Journalist Lisanne (29) pleit voor minder fomo en meer jomo: joy of missing out.
Offline gaan
''Het is vrijdagavond. Ik zit op de bank. Alleen – als je mijn glas rode wijn op links en mijn hond op rechts niet meetelt. Ik pak mijn telefoon, scroll door Instagram en zie dat twee van mijn vriendinnen op het strand wijn drinken, mijn oud-huisgenoten bij een foodtruckfestival zijn en een paar collega’s vanavond uiteten gingen. #blessed #hetgoedeleven. En op dat moment gebeurt er iets bijzonders. Iets dat ik nooit voor mogelijk had durven houden. Ik raak niet in paniek. Ik voel me niet rot. Integendeel: ik strek me nogmaals uit, neem een goede slok en zet mijn serie (The Bridge) weer aan. #hetéchtegoedeleven. Ik ben sinds kort groot fan van jomo: joy of missing out. Een term die als tegenhanger voor fomo werd bedacht (fear of missing out), en ons zou moeten helpen om een gebalanceerder, burn out-loos leven te leiden, zo schreef Hayley Phelan, journalist van The New York Times. “Het is een kwestie van even helemaal ontkoppelen, offline gaan en je prima voelen.” De Amerikaanse blogger Anil Dash, wonend in the city that never sleeps, bedacht de afkorting en schiep daar mijn religie mee. “Het bestaat echt”, schrijft hij. “Dat moment dat andere mensen de tijd van hun leven hebben bij iets wat jij ook leuk had gevonden, maar dat jij het gewoon overslaat. En dat je dat een zalig, rustig gevoel geeft.”
Kaasplankje erbij
''Er zijn meer mensen die het jomoïsme aanhangen. Op Instagram zie ik steeds vaker kaasplankjes met één glas wijn erbij, vergezeld met hashtags als #evenhelemaalniks en #me-time. We schamen ons niet meer voor onze alleenheid, de momenten waarop we even niet meedoen met het leven. Mijn vriendin Lori (30) beaamt dat. “Ik vind het heerlijk om me soms een keer niet in mijn strakke skinny of een leuk jurkje te hijsen”, zegt ze. “Ik mis niets, want ik besef ook dat leuke dingen lang niet altijd leuk zijn. Alles wordt met een mooimaak-filtertje op Instagram gepleurd, maar het zijn momentopnames.” Julia (29) kan er al de hele dag naar uitkijken als ’s avonds haar vriend de hort op is en zij de hele avond ‘lekker met de poezen is’. ‘Verheug ik me zo op.’ Mijn andere vriendin, Jessica kan úren, ávonden achter elkaar in d’r eentje in d’r element zijn in haar appartement. Gezellige lichtjes aan, muziekje op, kop thee. “Ik ga dan tekenen, of lezen, of een serie kijken. Want weet je wat het is? Ik heb heel veel mensen bij wie ik mezelf ben, maar ik kom alleen écht tot rust als ik niet hoef te praten met anderen.” Ik herken het. Maar zo ben ik niet altijd geweest. Jarenlang was ik als dat roze konijntje van de Duracell-reclames: ik ging maar door en door en door. Vanaf mijn twintigste zag ik het leven als een autoradio. Dat je dan in vijf minuten vier zenders afgaat, zodat je niets mist. Ik kon op één avond vier borrels inplannen. Vierden drie vriendinnen op dezelfde dag hun verjaardag? Geen probleem. Ik was ó-ver-al. En waar mijn éne vriendengroep naar Lowlands ging, en mijn andere naar Pinkpop, pakte ik gewoon beide festivals. Elke vrije dag moest worden volgepland. En als ik dan een dag niets had, dan brak het zweet me uit en verweet ik mijn plantechnische nalatigheid. Nog erger dan een lege dag in mijn agenda, was een avond niets doen en op de bank zitten en dan zien dat andere mensen het leuk hebben. Zonder mij.''
Ziekte van de tijd
''Jep, ik was zo’n typisch klassieke millennial die aan fomo leed, iets wat de bekende psychiater Dirk de Wachter ‘de ziekte van de tijd’ noemt. Uit verschillende buitenlandse onderzoeken blijkt namelijk dat 70 procent van de jongvolwassenen in eerstewereldlanden het gevoel heeft dingen te missen als ze er niet bij zijn. “Het is niet gek dat je alles wilt meemaken”, zegt Thijs Launspach, psycholoog en auteur van Fokking Druk, het ultieme anti-stressboek. “We hebben het idee dat het leven maakbaar is. Dat je je eigen geluk maakt en samenstelt met de activiteiten die je in je leven doet. Het komt voort uit de zucht naar plezier en daardoor plannen we gevaarlijk veel dingen op één dag.” Daarnaast is onze generatie door onze ouders opgevoed met het idee dat we heel bijzondere mensen zijn. “We kunnen worden wat we willen, als we maar ons best doen. Dus het is vooral belangrijk dat we alles uit het leven halen wat erin zit. Op het gebied van studie, werk, sociale activiteiten en persoonlijke ontwikkeling.” Bovendien is het makkelijker geworden jezelf te vergelijken met anderen. “Je krijgt steeds meer informatie over de leuke dingen die te doen zijn, en je ziet heel veel van de leuke levens van anderen.” Drie keer raden hoe dat komt. Het begint met een ‘s’ en eindigt op… Juist. ‘ociale media’. “Mensen maken daar reclame voor zichzelf. Ze zetten een overtrokken interessant en positief beeld neer”, zegt Launspach. Volgens hem ‘een raar beeld’, want we doen met z’n allen op deze manier alsof je alléén de moeite waard bent als je alles goed en leuk en perfect doet. En even serieus: wie kan dat nou?''
Niet Perfect
''Mijn cocoon-momenten zijn niet leuk, goed of perfect. Maar sinds ik ze twee keer in de week inplan, voel ik me veel beter. Daarom skip ik morgen bewust de stranddag met mijn vriendinnen. Ik weet het: het wordt tropisch weer, we zijn allemaal vrij en ik houd van de zee en cocktails. Maar ik heb het de dagen hiervoor te druk gehad. Waar ik vroeger in paniek raakte van een lege agenda, voel ik nu het tegenovergestelde. Als ik vier avonden achter elkaar iets gepland heb, breekt het angstzweet me uit. Ik weet: van afspraak vier geniet ik niet meer. “Ik denk dat we er allemaal, vroeg of laat, wel een keer achter komen dat we niet álles mee kunnen maken. Je kunt maar vijf jaar zo leven zoals jij deed, denk ik”, zegt Launspach. “Een patroon waarbij je vijf dagen per week werkt, je doordeweekse avonden en weekenden volpropt met leuke dingen, houd je niet superlang vol. Een mens heeft rust nodig.” Afkoppelen en herstellen heet dat, zegt Launspach. “Je moet je stresssysteem rust kunnen geven.” En dat doe je door je lijf te laten rusten – op de bank, bijvoorbeeld, of op bed. Maar ook door je geest niet te veel prikkels te geven. Feestje = veel prikkels, alleen thuis klungelen in je woonkamer = weinig prikkels. “Ik ben een stuk gelukkiger nu ik niet álles meer doe”, zegt Julia. “Ik deed alles altijd maar half. Nu heb ik écht aandacht voor de mensen die ik belangrijk vind, en de dingen.” Een ander voordeel van niet meer alles doen, volgens Julia: “Je hebt écht puf voor dat ene leuke festival. En als je iets leuks aan het doen bent, kun je dat ook spontaan langer laten duren. Want er staat toch niets anders op de planning, die dag.” Ook daarom is jomo best verstandig, denkt Launspach. “Het is beter om je aandacht op één ding te focussen dan die over meerdere dingen te moeten verdelen. Dat werkt niet. Je kunt nooit iets afmaken, bent nooit ergens helemaal bij en geniet er daardoor minder van.” Gevolg: je wordt zelfs druk en onrustig van de dingen die je wél doet. Launspach denkt dat de toename aan het aantal yogascholen, mindfulness-coaches en bladen als Happiness en Flow laat zien dat steeds meer mensen op zoek zijn naar jomo. Of in elk geval: meer rust. “Het is moeilijk ineens uit te tunen als je gewend bent continu aan te staan”, zegt hij. Jessica had er een burn-out voor nodig. “Ik heb de laatste paar jaar een introverte kant van mezelf ontdekt, noodgedwongen. Ik kwam minder buiten de deur en was meer op mezelf aangewezen. In het begin vond ik dat lastig, maar ik kwam er steeds meer achter dat ik ook minder de behoefte had om zoveel uit te gaan.” Ze kan nu meer van moment tot moment kijken waar ze behoefte aan heeft. “Soms is dat op zaterdagavond alleen thuis een verhaal schrijven, soms is dat met een vriendin de hort op. Ik vind het minder belangrijk om elk weekend speciale plannen te hebben met anderen.” Jessica’s belangrijkste focus is namelijk: haar gezondheid.''
Dikke middelvinger
''Het goede nieuws: jomo komt vaak ook ‘vanzelf een beetje’. Launspach: “Ik denk dat mensen die eind 20 zijn, al meer rust hebben dan twintigers.” Lori beaamt dat: “Ik ben nu 30 en heb minder het gevoel dat ik erbij moet horen.” Maar wie wat hulp nodig heeft, kan bijvoorbeeld eerst praktisch te werk gaan: het blokken van één avond in de week. Hoeft niet per se – en hier spreekt een ervaringsdeskundige – de vrijdag- of zaterdagavond te zijn, dat is misschien wel een te grote stap. Begin met een saaie maandagavond waarop er toch al niet veel te doen is. “En zet je telefoon uit”, zegt Lori. “Dikke middelvinger naar al die mensen die wel iets leuks doen.” Het is volgens Launspach een kwestie van prioriteiten stellen. “Wat vind je belangrijker: jezelf en je eigen gezondheid, of overal bij willen zijn?” Lori zegt daarover: “Als ik een avond thuisblijf of een feestje afzeg, dan zet ik mezelf op de eerste plaats en loop ik niet met de meute mee.” Wat ze doet als ze ziet dat anderen het fantástisch hebben terwijl zij thuis op de bank zit? “Ik focus me op mezelf. Ik weet dat ik een lekker wijntje in huis heb – en niet die vieze goedkope meuk in de kroeg – en ik vind het heerlijk dat ik mezelf echt kan vermaken.” Launspach zegt dat mensen elkaar ook kunnen helpen. “Je kunt elkaar best kritische vragen stellen. Zo van: ‘Heb je echt het idee dat je alles tegelijk kan doen?’ Bovendien is het ook goed om te gaan accepteren dat je lang niet alles mee kunt maken. De bekende columnist Martin Bril zei eens:‘Je mist meer dan je meemaakt en dat is prima’.” En, als het je dan lukt om met jezelf op de bank te zitten, schrik dan niet van het schuldgevoel dat je krijgt. “Dat hoort er een beetje bij”, zegt Launspach. “Dat kun je niet voorkomen: we zijn nu eenmaal groepsdieren én gezelligheidsdieren. Maar je voelt je óók schuldig als je rust nodig hebt en je hebt om laten lullen om tóch naar dat feest te gaan.” Kijk. Daar proost ik op. In mijn eentje. Vanaf de bank, met mijn wijn nog steeds op links, hond op rechts, serie aan. Was getekend: een gelukkig mens.''
Tekst: Lisane van Sadelhof | Beeld: iStock
