Wake-up call: 'Ik besefte dat ik moest breken met mijn zus'

Naam: Margje (26) | Relatie: single | Beroep: drugspreventiewerker

Zusje

"Mijn jongere zus Gaby was altijd al anders dan ik. Als kind flipte ze soms zomaar en gooide met speelgoed. Zelf ben ik heel rustig, laat me snel ondersneeuwen. Ik liet mijn zus uitrazen en ruimde daarna de rotzooi op. Gaby’s wispelturige gedrag zorgde ervoor dat ik altijd op mijn hoede was. Ik voelde me vaak onbegrepen, wilde zo veel mogelijk niet thuis zijn. Tijdens mijn tienerjaren werd sporten een uitlaatklep. Gaby had een gothic fase, luisterde naar death metal en praatte over satan."

Politiebezoek

"Gaby’s dwarse, onbegrijpelijke gedrag werd alleen maar erger. Ze stopte met school. Van mijn ouders moest ze werken, maar geen enkel baantje hield ze langer dan twee dagen vol. Ik zag haar voor mijn neus afglijden. Op een zomeravond werd Gaby door de politie thuisgebracht. Ze had zich ‘verdacht opgehouden bij het station’. We gingen in gezinstherapie, maar daar kwam niet veel uit. Gaby zat voornamelijk in de slachtofferrol. Ik had het met mijn perfecte leven maar gemakkelijk, vond ze. Nadat ze opnieuw werd gevonden bij het station, werd Gaby opgenomen in een psychiatrische instelling in een ziekenhuis. Het was een ramp. Gaby lag hele dagen op bed. Ineens kwam ze met opmerkingen als: ‘Ik kies voor mezelf’ en ‘Ik leef mijn eigen leven en ik ben oké.’ Dat klonk heel mooi allemaal, maar daarmee rechtvaardigde zij vooral haar leven zoals dat op dat moment was. Natuurlijk is het belangrijk dat iedereen zijn eigen keuzes kan maken, maar mijn zus leek alleen maar ongelukkiger te worden."

Waanzin

"Na een jaar kwam Gaby weer thuis, waar ze mijn ouders tot waanzin dreef met haar nieuwe assertieve houding. We spoorden haar aan iets te gaan doen, bijvoorbeeld vrijwilligerswerk of dagbesteding, maar Gaby vond dat ‘voor debielen’. Ze keek de hele dag filmpjes op YouTube met echte beelden van stervende mensen, en blowde in de woonkamer. Ik wilde mijn ouders beschermen en waarschuwen om niet te veel mee te gaan in Gaby’s gedrag, maar ze wilden haar helpen. Dat snapte ik, maar ik dacht: dit kan toch niet altijd zo blijven? Ooit zou ze toch snappen dat ze haar eigen leven saboteerde? Soms werd ik er gek van, dat we alleen nog maar bezig waren met Gaby. Elke stap die ze zette, bijvoorbeeld een sollicitatiebrief schrijven, werd bejubeld alsof ze een olympische medaille had gewonnen. Dat ik slaagde voor mijn middelbare school, vond ze niet interessant. ‘Jij hoeft toch nergens moeite voor te doen.’ Als ik een gesprek met mijn ouders begon over waar ík mee bezig was, kreeg ik vaak weinig respons."

Op eieren lopen

"Een vriendin schudde me uiteindelijk wakker. ‘Waarom mag alleen zij ‘voor zichzelf kiezen’ en richt jij je leven in rondom haar?’ Ik vond haar woorden eerst spijkerhard, maar hoe langer ik erover nadacht, hoe helderder alles werd. Waarom zou ik mijn dromen niet najagen? Nog diezelfde week verhuisde ik naar de stad waar ik studeerde. Mijn ouders stonden achter mij, maar waren ook verdrietig, omdat ik zo plotseling vertrok. Ik voelde opeens hoe vrij en mooi het leven kon zijn. Inmiddels heeft Gaby de diagnose borderline gekregen en daarbij heeft ze ook een eetstoornis. Haar begeleiders drukten ons op het hart dat ons niets te verwijten valt. Mijn zus woont nu afwisselend thuis of ze zit intern. Ze gebruikt zo veel medicijnen, dat ze vaak duf is. Ze zegt dat ze dit leven niet wil, maar dwarsboomt tegelijkertijd alle kansen om haar leven te veranderen. Op dagen dat ze leuke dingen doet, functioneert ze prima. Op ‘boze’ dagen dreigt ze met ‘het opstarten van een euthanasietraject’."

Bedankt voor je aanmelding! Let op: je ontvangt binnen 10 minuten een mail om jouw e-mailadres te bevestigen.

Inschrijven

Vul een geldig emailadres in. {{ errors . email[0] }}

Schuldig

"Ik voel me enorm schuldig naar mijn ouders toe. Ze zijn nog maar een schim van wie ze waren. Mijn moeder is eng mager, mijn vader een zenuwpees. Wanneer we als gezin samen zijn, lopen we theatraal blij op eieren om Gaby maar niet overstuur te maken. Het bizarre is dat ik na al die jaren serieus twijfel of Gaby de situatie niet gewoon uitmelkt, of dat ze echt heel erg ziek is. Toch hou ik nog steeds zielsveel van haar, ze blijft altijd mijn zus. Dat ik afstand heb genomen, heeft me enorm goed gedaan. Wel lig ik wakker als ik nadenk over de toekomst, want hoe zal het gaan als mijn ouders er niet meer zijn? Ik wil leven. Groeien. Binnenkort ga ik een maand naar Thailand en ik besef steeds meer dat ik mijn toekomst in eigen handen heb. Het afstand nemen was mijn redding. Het klinkt misschien raar, maar ik heb pas op mijn 23e een eigen leven gekregen. Ik was ineens vrij. En wanneer je eenmaal van de vrijheid hebt geproefd, is het moeilijk om die weer op te geven."

Tekst: Eveline Karman | Beeld: iStock