/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2Fsource%2Fgrazia%2Fgrazia%2F2019%2F12%2Fniksen.jpg "De oppositie: 'We moeten meer niksen'")
Vergadering, brainstorm, conference call... Het is een sport om onze werkdag zo vol mogelijk te proppen. Maar een kattenfilmpje (of twintig) tussendoor, is broodnodig, vindt journalist Lisanne van Sadelhoff (29).
Lummelen
"Vraag een willekeurige vrouw die ook maar een béétje van haar werk houdt hoe haar dag was, en je krijgt het standaard antwoord: lekker druk. Vraag mij hoe mijn werkdag was, en ik zal bekennen dat die ‘rustig, dus prima’ was. Ik zal er ook bij vertellen dat ik een middagdutje heb gedaan. Dat is pas écht lekker. Met je ‘lekker druk’. Ik ben de millennial-schaamte voorbij. Ik durf hardop te zeggen: alléén maar druk zijn is de hel en af en toe lummelen is het fijnste dat er is. Ik denk, en vrees, dat ik een uitzondering ben. Uit de American Time Use Survey blijkt dat werknemers gemiddeld 34 tot 50 minuten op een dag níét werken. De helft van die minuten wordt besteed aan eten (lijkt mij vrij essentieel) en de andere helft aan ‘vrijetijdsactiviteiten’. Betekent dat we dus dik zeven uur wél werken. Weten we überhaupt nog wel wat ‘niksen’ is? Voor wie ‘nee’ antwoordt op deze vraag, hebben we gelukkig de Van Dale nog: Niksen: niets uitvoeren."
Werk is niet alles
"Ooit was ik niet beter dan de gemiddelde anti-nikser. Ik was zo’n Duracell-konijn dat op werkgebied maar door ging. Ik presteerde het als freelancer om een ochtenddienst bij opdrachtgever A in te plannen, en een avonddienst bij opdrachtgever B. Dan cashte ik lekker, maar was ik doodop – en doodongelukkig. Tot ik daar mee stopte en besloot dat acht uur op een dag werken voldoende was. Dat heb ik een paar jaar gedaan. Netjes acht uur afdraaien, elk leeg kwartiertje vullen met iets werkgerelateerds. Tot ik inzag dat ik er financieel prima bij zat, een paar nare gebeurtenissen te verwerken kreeg en besefte dat werk láng niet alles is. Het mocht soms wel een tandje minder. We houden in Nederland vast aan de standaard van de achturige werkdag, maar dat is nogal achterhaald. In Japan hebben ze middagdutjes en er zijn steeds meer hippe bedrijven in bijvoorbeeld Amerika en Scandinavië met bankenom even je ogen te sluiten en mediteerruimtes voor de lotushouding. In Zweden is twee jaar geëxperimenteerd met de zes-urige werkdag. Bij het veelbesproken onderzoek werden 86 verpleegsters gevolgd in een bejaardentehuis. Ze werken twee jaar lang 30 uur per week in plaats van 37. Wat bleek? Er was minder ziekteverzuim, de werknemers waren gelukkiger én productiever: de bejaarden kregen betere zorg – en dat terwijl de verpleegsters meer tijd hadden om te niksen."
Schaamrood
"Het grootste probleem van af en toe niks doen, is schuldgevoel. Ik weet nog hoe ik elke dag, in mijn Duracell-periode, de ochtenden begon met een stiekeme Facebook-sessie. Hoe meer ik naar beneden scrollde, hoe heftiger mijn schuldgevoel groeide. Ik was een slechte freelancer. Gedemotiveerd. Lui. Dat schuldgevoel is nog groter als ik bij een baas aan het werk ben, op kantoor. Daar klik ik mijn Facebook-pagina snel weg als ik een collega aan hoor komen. Laatst had ik een halfuur geluncht in de kantine, daarna ben ik nog een dik halfuur buiten een wandelingetje gaan maken. Ik sloop in stilte en met het schaamrood op m’n kaken de redactie weer op – had iemand door dat ik zo lang weg was geweest? Maar na dat rondje heb ik, en dan overdrijf ik niet, als een malle zitten tikken en er in het laatste halfuur van mijn dienst nog drie sublieme (al zeg ik het zelf) ideeën uitgepoept. Valt te verklaren. Want behalve productief en gelukkig, word je ook nog eens creatief van lamlendigheid. We denken misschien dat onze hersenen geen ene f*ck uitvoeren als we niksen, maar onderzoeken met MRI-scans tonen aan dat je brein niet inactief is als je niets doet. Er gebeurt daar boven altijd wel wat. De Amerikaanse journalist Manoush Zomorodi schreef recent een ode aan de verveling, omdat ze altijd maar ‘ergens’ mee bezig was. Haar conclusie: de ideeën in haar hoofd raakten langzaam op. Tot ze meer ging niksen – toen kwamen ze weer. Ook de Amerikaanse hoogleraar en natuurkundige Alan Lightman is dol op ‘nutteloos rondhangen’. Volgens hem worden de geniaalste uitvindingen gedaan als knappe koppen onder werktijd lekker lummelen. Eureka! En als ik dan nog even mag doorgaan: niksen verbetert volgens verschillende onderzoeken ons geheugen, we worden er minder labiel van en last but not least: het verlaagt onze bloeddruk en hartslag."
Tekst: Lisanne van Sadelhoff | Beeld: iStock