/https%3A%2F%2Fcdn.pijper.io%2Fsource%2Fgrazia%2Fgrazia%2F2019%2F12%2Fistock-820379104.jpg "Real life: 'Een lastig kind wordt soms in de cel gegooid omdat er te weinig begeleiders zijn'")
Dat er bij Jeugdzorg iets moet gebeuren, wordt steeds duidelijker. Recent verscheen weer een vernietigend rapport. Narita Derks (22) ervoer zelf hoezeer het systeem faalt.
Drukte
Lange wachtlijsten, grote personeelstekorten en constante bezuinigingen. Het gaat niet goed met de Jeugdzorg. Kinderen en jongeren die psychische hulp nodig hebben, worden vaak van het kastje naar de muur gestuurd. Dat zeggen de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd en de Inspectie Justitie en Veiligheid in een vernietigend rapport. Zo’n 60 procent van de kinderen met een beschermingsmaatregel (dat betekent dat de rechter heeft bepaald dat ze hulp nodig hebben) wordt niet op tijd gezien. Kinderen worden te laat of helemaal niet uit huis geplaatst. En meldpunten voor kindermishandeling klagen over hun eigen wachtlijsten. Sinds 2015 zijn gemeenten verantwoordelijk voor Jeugdzorg. Zij moeten er dus ook voor zorgen dat kinderen met bijvoorbeeld autisme, een eetstoornis of psychische problemen door mishandeling hulp krijgen. Volgens ervaringsdeskundige Narita Derks (22) werkt dat niet. “Door het naar de gemeenten over te hevelen, is de jeugdzorgsector de nek om gedraaid. Het moet zo snel mogelijk weer centraal, door het rijk, geregeld worden.”
Mishandeld in pleeggezin
Narita, die lezingen geeft over haar ervaringen en Kamerleden adviseert, werd zelf op haar negende uit huis geplaatst omdat haar moeder naar een verpleeghuis moest omdat ze longemfyseem had. Bij haar vader wonen was op dat moment geen optie. In anderhalf jaar tijd zat Narita in vier pleeggezinnen. “In het eerste gezin werd ik mishandeld. De andere konden me maar kort opvangen. Het laatste gezin zou eigenlijk mijn thuis tot mijn achttiende blijven, maar na negen altijd pleegouder uit altruïstische overwegingen. Soms doen ze het omdat ze zelf geen kind kunnen krijgen. Pleegzorg is makkelijker dan adopteren. Bovendien krijg je geld toe, terwijl adoptie duur is. Voor sommige mensen is geld een motivatie. Als je een aantal pleegkinderen hebt, kan de vergoeding best oplopen.” Desondanks is er een groot tekort. Dit jaar liep er een campagne om nieuwe pleeggezinnen te werven. ‘Super gewone mensen gezocht’ luidt de slogan. Narita ergert zich daaraan. “Hoezo gewone mensen? Lang niet iedereen kan pleegouder zijn. Kijk naar mijn ervaringen. Pleegouder zijn is niet iets voor ‘gewone mensen’. Je hebt mensen nodig die tegen een stootje kunnen, die afwijzing niet persoonlijk opvatten en snappen dat je misschien nooit omarmd zult worden door je pleegkind. Door hechtingsproblemen is dat soms heel moeilijk voor een kind. Als pleegouder moet je waardering op een andere manier kunnen herkennen.”
Eenzame opsluiting
Narita kwam na vier pleeggezinnen in een instelling terecht. Daarna kon ze bij haar vader wonen. Volgens Narita is duidelijk wat er moet gebeuren om Jeugdzorg beter te maken. “Er moet systematisch meer geld heen. Alle bezuinigingen die er zijn geweest, moeten teruggedraaid worden. Ook instellingen hebben meer geld nodig. Nu gebeurt het bijvoorbeeld nog steeds dat jongeren gesepareerd worden. Dan moeten ze naar een afzonderingsruimte met hoogstens een raampje en een matras. Als je pech hebt, moet je ook nog een zogenaamde scheurjurk aan. Die is gemaakt van een speciale stof waardoor je hem niet in repen kan scheuren om jezelf op te hangen. Onderzoek toont aan dat eenzame opsluiting schadelijk is, maar instellingen zien soms geen andere oplossing. Als ze het budget zouden hebben om extra mensen op de groep te zetten, kunnen ze stoppen met het separeren. Een lastig kind in een cel gooien, gebeurt omdat er te weinig begeleiders zijn. Verder moeten kinderen nu zo lang wachten op hulp dat het steeds slechter met ze gaat. Tegen de tijd dat ze aan de beurt zijn, hebben ze intensievere hulp nodig die meer kost. Of ze moeten zelfs gedwongen zorg krijgen. En dat is nog duurder. Meer geld uittrekken bespaart geld op de lange termijn. En voorkomt dat het verder escaleert en er doden vallen.”
Tekst: Eva Munnik | Beeld: iStock