Racisme in Nederland gaat veel verder dan lang werd aangenomen. Joann van den Herik (21) is model en body positivity activist. Sinds drie jaar verdiept ze zich in racisme en white privilege.
Anders behandeld worden
“Als je net als ik opgroeit in een klein, wit dorpje in Brabant, was je waarschijnlijk niet bewust bezig met racisme en white privilege. Maar dat is geen excuus om je er niet in te verdiepen. Een van mijn beste vriendinnen is zwart, en dankzij haar bekijk ik dingen nu ook vanuit haar perspectief. Dat het eigenlijk heel raar is dat ik naar iedere kapper kan, maar zij met haar bos krullen niet. Dat ik meer matching foundation kan kopen dan mijn vriendin. Dat pleisters alleen nude zijn op een witte huid. Zwarte mensen worden er in Nederland dagelijks aan herinnerd dat de maatschappij gewoon niet voldoende is ingesteld op mensen die niet wit zijn. En daardoor worden zwarte mensen regelmatig anders behandeld dan ik. Mijn vriendin en ik stapten een keer samen in de bus. Zij had een kaassoufflé, ik frietjes. Ik stapte als eerste in en kon met mijn eten gewoon doorlopen. Zij mocht de bus niet in. Terwijl zij snel haar kaassoufflé weggooide, checkte ik vast voor ons beiden in, en liet dat ook zien aan de buschauffeur.Toch werd ze teruggeroepen, omdat ze niet ingecheckt zou hebben."
"Dat was wel een eyeopener voor me. Niet-witte mensen moeten vaker met dit soort dingen dealen dan je denkt. En daarom is het belangrijk dat ook witte mensen zich bewust uitspreken tegen racisme en gaan nadenken over de privileges die ze dagelijks ervaren. Zwarte mensen kaarten dit al zo lang aan, maar we moeten dit samen doen. Dat gevoel had ik ook heel erg toen ik op de Dam stond; ongeacht hun huidskleur, iedereen protesteerde tegen racisme. Iedereen was welkom. En zo zou het moeten zijn. Het probleem is dat er witte mensen zijn die zich nu persoonlijk aangevallen voelen, als het gaat over racisme en white privilege. Je kan ook gewoon erkennen dat we met zijn alleen een groot probleem hebben, en samen zorgen voor meer bewustwording. Dat is wat ik doe, op mijn social media. Dat heeft me zo’n tweeduizend volgers gekost sinds ik naar de Dam ben gegaan. Ik kreeg ook haatcomments, als: ‘Ik hoop dat je corona krijgt en eraan dood gaat.’ Daar snap ik niets van. Body positivity gaat niet alleen over je lichaam, maar ook dat elke huidskleur respect verdient. Dus ik vind het stom dat mensen die vol lof over body positivity praten de Black Lives Matter-beweging niet steunen.
Influencers
Maar op dat soort volgers zit ik ook niet te wachten. En nee, daar laat ik me niet door afschrikken. Het geeft juist aan dat deze discussie nodig is. In november hadden mijn ouders kennissen over de vloer en het gesprek ging over Zwarte Piet. Ze zeiden: ‘We bedoelen hier niks racistisch mee.’ Dus ik rustig uitleggen dat iets wel racistisch kan zijn, zonder dat dit wellicht je bedoeling is. Mijn ouders snapten destijds mijn punt niet helemaal, maar nu wel. Laatst was ik ergens met mijn moeder, en hoorde ik haar aan iemand uitleggen waarom Zwarte Piet echt niet kan. You go girl, denk ik dan. Daarom is erover praten zo belangrijk, al moet je jezelf soms eindeloos blijven herhalen. Ook op social media ja. Wat me erg irriteert zijn influencers die nu helemaal niets over #blacklivesmatter zeggen. Bij iedere andere actie staan ze vooraan, nu zwijgen ze. Want het heeft niet direct invloed op hen zelf. Hoe kan je zo zijn? Als je kan googlen hoe je een TikTok-video moet maken, kan je ook opzoeken hoe je als influencer racisme onder de aandacht kunt brengen. Je kan beter iets zeggen dan niets.
Maar alleen een zwart vierkantje posten om mee te doen met de hype, nee. Zet gewoon dagelijks een paar petities op je Instagram Stories. Hoe moeilijk is dat? Desnoods tussen je ‘ik ga lekker barbecueën’, ‘ik ga lekker op een bootje’ en ‘ik heb een lekkere kortingscode voor jullie’ in. Het gaat wel over je medemens, hoor. Ik krijg nu veel DM’s van witte meiden met de vraag of ze een bepaalde post wel of niet kunnen plaatsen. Ook ben ik gevraagd om in een televisieprogramma wat over dit onderwerp te zeggen. Ik heb ze het nummer van mijn vriendin gegeven, zodat ze haar kunnen interviewen. De redacteur vroeg naar haar Instagram en zei: ‘Laat maar, we hoeven geen zwarte meer.’ Ook dat is white privilege, dat ik wel op televisie mag vertellen over racisme, maar mijn donkere vriendin niet. Dus daar heb ik voor bedankt. Bovendien, ik ben nog steeds aan het leren. Want ik zal nooit echt weten hoe racisme in Nederland voelt. Maar ik doe mijn best om het beter te begrijpen. Dat is het minste dat ik kan doen.”
Tekst: Agnes Hofman | Beeld: ANP
